Con estas palabras comeza o discurso co que Xohana Torres (Santiago de Compostela, 193 1) ingresa o 27 de outubro de 2001 na Real Academia Galega, RAG. Como antes fixo Luz Pozo ~arza', apoeta leva á institución a voz das escritoras galegas, que escriben desde unha encrucillada identitaria dobre: a nación e o xénero. Unha encrucillada que, se o prefiren, e recollendo un texto da tamén poeta, Lupe Gómez, tamén se pode definir como "un cristal 1 atravesado por / unha patria" (1995, p. 11). Atravesada, si, porque a figura auroral de Rosalía de Castro, amordazada polo patriarcado galeguisra desde finais do século XIX, non permitía que as mulleres falasen con voz de seu